Een Schoolleiders Top (zoals @annemiekstaarman terecht opmerkte: met spatie om verwarring te voorkomen?) op de vrije zaterdag. Dat klinkt als een dag vol managementtaal (waarover ergens gedurende de dag Thijs Homan zegt dat er boekenkasten mee zijn volgeschreven, maar je nergens de kast met "medewerkersliteratuur" zult aantreffen) en dat was het misschien ook wel. Toch hield ik er een ander gevoel aan over.
Bij de opening met onze nieuwe minister en Paul Rosemöller wordt het belang van de schoolleider benadrukt, de enquête laat zien dat de meeste schoolleiders uit het onderwijs komen (ken je doelgroep) en we kijken naar een filmpje over het Calvijn College in Amsterdam. So far so good. Dan zingen we samen een lied. Dat klinkt cheesy of oubollig, maar was juist heel bijzonder. Onderweg naar de eerste "expertsessie" neuriën de collega die voor me loopt en ik nog zachtjes na…aaahaa, aaahaa.
Die eerste sessie, de managementparadox, begon met de stelling "naarmate je meer managet, komt de verandering tot stilstand" en de spreker onderzocht het verband tussen verandermanagement en wat er daadwerkelijk gebeurt in een organisatie: hij vond het niet! Pas halverwege zijn verhaal kom ik erachter dat de spreker, Thijs Homan, een artikel schreef, wat mij tijdens mijn studie zo inspireerde, dat ik er vaak over spreek met mensen en er voor de start van onze pilot veel aan heb gehad. Het was de rode draad van mijn verhaal over de “piloten” en waarom ik geloof dat dat traject het juiste was/is. Vanaf dat moment zit ik helemaal op het puntje van mijn stoel.
Hij vertelt, met veel humor, over mono-centrisch veranderen tegenover poly-centrisch ontwikkelen en termen als othering, sleurhut, organisatiestilte, de pielende organisatie, Green Eggers tegenover Webers brengen ons uiteindelijk bij de betekeniswolken: stromingen binnen je organisatie die ontstaan tijdens het proces en vanuit chaos. Daar waar “on stage” de medewerkers keurig zeggen wat de organisatie van ze verlangt (braaftaal), zullen ze “off stage” benoemen wat ze er werkelijk van vinden. Zijn advies: “Leave the veranda, go into the jungle!”
Vervolgens ga ik naar Jasmijn Hamakers-Kester (Vathorst College) en Anne Bergsma (onderwijsinspectie), die ons meenemen op reis naar High Tech High in San Diego en wat we van die school (eigenlijk scholen) kunnen leren. Ik schrijf in mijn boekje op dat het tijd wordt de documentaire (Most Likely to Succeed) over deze school ook eens te gaan bekijken.
Het spanningsveld tussen de onderbouw (waar je veel ruimte hebt onderwijs in te richten zoals je graag wilt) en de bovenbouw (waar het eindexamen bepaalt), teaching to the test, Campbell’s Law, leren zichtbaar maken (ook van docenten) zijn onderwerpen waarover ze spreken (meer daarover op: https://onderwijsreishightechhigh.blog/about/).
Wat blijft hangen? Vooral dingen die over het toezicht van de inspectie gaan: er kan veel meer dan je denkt! Ga je flink veranderen? Neem dan vroeg in je traject contact op met de inspecteur, dat voorkomt teleurstelling achteraf. Al dat “blauwe” (protocollen, cijfertjes etc.) hoeft niet, de inspecteur kan ook uit de voeten met manieren waarop je leren zichtbaar maakt op een andere manier. Jasmijn vertelt dat klassikaal onderwijs niet slecht is, zolang je zorgt voor afwisseling maar ook dat gepersonaliseerd leren pas kan beginnen als de leerling meer over zichzelf weet (wie ben ik? Wat kan ik?). Ik hoor hierin de vragen die wij leerlingen ook laten onderzoeken binnen ons programma voor loopbaanleren. Ze geeft ons ook nog de tip mee om het gratis boek over PBL (problem based learning) te downloaden en ik neem me voor de website van het Vathorst College in de gaten te gaan houden om daar de film te gaan bekijken (ze organiseren binnenkort weer een avond) en wie weet bij een volgende reis naar San Diego mee te gaan.
Aan het einde van de sessie wordt nog even gesproken over de meerwaarde van zo'n bezoek aan een school in het buitenland terwijl we in ons eigen land ook zulke mooie voorbeelden hebben. Jasmijn pleit voor beide: zowel binnen Nederland kijken als daarbuiten, waarom niet? Anne ziet ook duidelijk meerwaarde bij de buitenlandreis. Niet alleen om de andere inzichten, maar vooral ook omdat de mensen die de reis samen maken van ontbijt tot de avondborrel samen in gesprek zijn over onderwijs. Iets wat ik alleen maar kan onderschrijven, gezien mijn ervaringen op bij de BETT-reis van begin dit jaar.
Na de lunch ging ik naar het tafelgesprek. Met andere schoolleiders en een manager uit het bedrijfsleven (nl2025) spraken we over onze ambities. Tussendoor waren er korte interviews met de CEO van Philips, Jolanda Hogewind (Calvijn College) en de CEO van Randstad. Jolanda geeft ons de tip uit de slachtofferrol te komen en te werken aan een permanent optimisme.
Ik neem van dit gedeelte van de dag een aantal tips mee (maak gedrag wat je wilt zien zichtbaar, maak korte filmpjes over de koers van de school i.p.v. lange lappen tekst, laat docenten vanuit hun eigen ambitie werken aan verbetering, maak tijd om samen het team zelf de taken te laten verdelen) en een “deal” met Chiquita Relyveld van het Casparus College om met haar te kijken hoe ze op haar school PLG’s hebben geïntroduceerd.
Bovendien neem ik me voor te gaan onderzoeken wat PBS precies inhoudt.
Voordat Jan Jaap van der Wal begint, mag de zaal nog wat zeggen over de dag. Marieke Sumter (Gooise Praktijkschool) houdt een pleidooi om als schoolleider ook toe te durven geven dat soms dingen niet zo gaan zoals je had bedoeld. En als je dat doet: “durf groots en meeslepend ten onder te gaan.” Dat is voer voor de laatste spreker: Jan Jaap van der Wal, die de dag mag afsluiten.
Op de terugweg praat ik met mijn collega nog na over wat de dag ons gebracht heeft. En we zijn het eens: “Pas als je in verwarring bent, kun je weer leren” (Thijs Homan).
Het was een welbestede vrije zaterdag!
Reacties
Een reactie posten